faydali_model

Faydalı Model

Faydalı model, Sınai Mülkiyet Kanunu içerisinde düzenlenen koruma usullerinden biri olarak karşımıza çıkmaktadır.

Bir gerçek veya tüzel kişi tarafından icat edilmiş veya geliştirilmiş teknikler marka, patent, coğrafi işaret, tasarım, faydalı model hakları ile koruma altına alınmaktadır. Sınai Mülkiyet Kanununun amacı söz konusu marka, patent, coğrafi işaret, tasarım, faydalı model hakların korunmasını; ekonomik, sosyal ve bilimsel ilerlemeyi sağlamaktır.

Faydalı model; patent verilmesi halinde sağlanan korumanın daha dar şeklidir. Faydalı model belgesinin verilebilmesi için gerekli koşullar Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 142. Maddesinde belirlenmiştir. Buna göre;

  • Yenilik ve
  • Sanayiye uygulanabilen buluşlar için faydalı model belgesi verilebilecektir.

Sanayiye uygulanabilme şartından kasıt söz konusu buluşun sadece kuramsal olmaması ve pratikte de kullanılabilmesidir.

Faydalı model patentin korumasından daha dar anlamda koruma sağlarken patent başvurusundan daha masrafsız ve neticelenme bakımından daha kısa zaman almaktadır. Faydalı model başvurusunda tekniğin bilinen durumunun aşılması ölçütü gerekmemektedir.

Patent ile faydalı model arasındaki farklardan biri koruma süresidir. Sınai mülkiyet kanununda yer alan haklar sahibine belirli sürelerle koruma sağlar. Patent 20 yıllık bir koruma süresi sağlarken faydalı model sahibine 10 yıllık bir koruma sağlamaktadır. Söz konusu bu iki sürenin bitiminden sonra uzatılması imkanı bulunmamaktadır.

Faydalı model belgesi beyana (iddiaya) dayalı olarak verilmektedir. Araştırma ve inceleme işlemlerinin olmaması hasebiyle başvuru kısa sürede sonuçlandırılmaktadır.

Bir diğer husus da; faydalı model sadece yurtiçinde koruma sağlayacaktır. Yurtdışında koruma sağlanabilmesi için patente ihtiyaç bulunmaktadır. Faydalı model belgesi verilen ürün veya buluş hak sahibinin izni olmadan kullanılamaz ve üzerinde tasarruf edilemez.

Faydalı model ile korunamayacak hususlar da mevcuttur. Buna göre patent hakkının koruma sağlamadığı durumlara ek olarak;

  • Kimyasal ve biyolojik maddelere veya kimyasal ve biyolojik usullere ya da bu usuller sonucu elde edilen ürünlere ilişkin buluşlar,
  • Eczacılıkla ilgili maddelere veya eczacılıkla ilgili usullere ya da bu usuller sonucu elde edilen ürünlere ilişkin buluşlar
  • Biyoteknolojik buluşlar
  • Usuller veya bu usuller sonucu elde edilen ürünlere ilişkin buluşlar için faydalı model belgesi verilemeyecektir.

Faydalı model belgesinin verilmesinde iddia yeterli bulunmaktadır. Bu nedenle daha sonra faydalı modele itiraz ve mahkemeler aracılığıyla hükümsüz kılınmasının talep edilmesi yollarıyla faydalı model başvurusunun reddedilmesi veyahut belgenin ortadan kaldırılması söz konusu olabilecektir.

Your Comment: